بررسی کارایی گاز ازن در کنترل سوسک چهار نقطه ای حبوبات

سوسک چهار نقطه­ ای حبوبات،callosobruchus maculatus(fabricus)، مهم­ ترین آفت انباری حبوبات است که با تغذیه از دانه ­های حبوبات موجب خسارت­ های سنگین می­ شود. تحقیقات نشان داده است که گاز ازن می­ تواند موجب مرگ و میر در حشرات کامل تعدادی از گونه­ های آفات انباری شود. لذا در این تحقیق اثرات کشندگی گاز ازن به صورت استفاده در فضای کاملا عایق علیه مراحل مختلف زیستی سوسک چهار نقطه ­ای حبوبات مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق اثر غلظت­ های 3500، 5000 و 6500 پی­ پی­ ام از گاز ازن علیه مرحله تخم (روی لوبیا چشم بلبلی) و غلظت ­های 3500، 5000 و 6500 پی پی ام علیه مرحله لاروی (روی لوبیا چشم بلبلی، ماش و نخود) سوسک چهارنقطه ­ای حبوبات و غلظت ­های 700، 1200 و 1700 پی­ پی­ ام گاز ازن علیه حشرات کامل (روی لوبیا چشم بلبلی) سوسک چهارنقطه­ ای حبوبات مورد آزمایش قرار گرفت. همچنین اثر نفوذ پذیری گاز ازن در عمق­ های 20، 40 و60 سانتی ­متر توده لوبیا چشم بلبلی، ماش و نخود، در زمان ­های مختلف ازن­دهی (10، 20، 30 و 60 دقیقه) روی حشرات کامل سوسک چهارنقطه­ ای حبوبات به­ طور جداگانه مورد بررسی قرار گرفتند. علاوه بر این اثرغلظت­ های مختلف گاز ازن (5500، 6500 و 7500  پی­ پی­ ام) روی جوانه­ زنی لوبیا چشم بلبلی، ماش و نخود مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج آزمایش­ های انجام شده روی مراحل مختلف رشدی سوسک چهارنقطه­ ای حبوبات که به ­طور مستقیم در معرض گاز ازن قرار گرفتند نشان داد که، غلظت 6500 پی­ پی­ام از گاز ازن موجب 8/54 درصد تلفات در تخم و به­ ترتیب 100%، 28/93 و 10/36 درصد تلفات در لاروهای آفت در لوبیا چشم بلبلی، ماش و نخود گردید. غلظت 1700 پی­ پی­ ام ازگاز ازن نیز موجب 97 درصد تلفات در حشرات کامل شد. آزمایش­ های بررسی میزان نفوذ گاز ازن به عمق توده حبوبات مختلف نشان داد که مدت 20 دقیقه ازن ­دهی روی حشرات کامل c. maculatus که در عمق 60 سانتی­ متری توده ماش، لوبیا چشم بلبلی و نخود قرار داشتندبه­ ترتیب موجب 25/76، 50/92 و 100 تلفات گردید. ازن­ دهی به مدت 30 دقیقه موجب مرگ و میر 100% حشرات کامل c. maculatus در عمق 60 سانتی­ متری تمامی حبوبات شد. همچنین غلظت­ های مختلف گاز ازن اثر نا مطلوبی روی جوانه ­زنی بذور حبوبات نداشته است.